فلزیاب و گنج یاب

فلزیاب و گنج یاب باور عمومی بر این است که “فلزیاب” و “گنج‌یاب” دو دستگاه کاملاً متفاوت هستند، اما در واقعیت، این دو واژه اغلب برای اشاره به یک نوع دستگاه، یعنی دستگاه‌های فلزیاب استفاده می‌شوند.

تفاوت اصلی در قابلیت‌ها و فناوری آن‌ها است، نه در ماهیت کلی دستگاه.

در اینجا به بررسی تفاوت‌ها و ویژگی‌های کلیدی این دو واژه می‌پردازیم:

فلزیاب (Metal Detector)

فلزیاب یک دستگاه الکترونیکی است که برای تشخیص حضور فلزات در زیر زمین، آب، یا داخل اجسام دیگر طراحی شده است.

فلزیاب‌ها با استفاده از میدان‌های الکترومغناطیسی کار می‌کنند و به هر نوع فلزی، بدون در نظر گرفتن ارزش آن، واکنش نشان می‌دهند.

ویژگی‌های اصلی فلزیاب:

• تشخیص عمومی فلز: فلزیاب هر نوع فلزی را شناسایی می‌کند، از یک میخ کوچک و بی‌ارزش تا یک سکه باستانی.
• کاربردهای گسترده: از فلزیاب‌ها در صنعت، امنیت (برای بازرسی افراد)، باستان‌شناسی، و کاوش‌های تفریحی استفاده می‌شود.
• انواع مختلف: فلزیاب‌ها در تکنولوژی‌های گوناگونی مانند VLF و پالسی (PI) تولید می‌شوند که هر کدام برای شرایط خاصی مناسب هستند.

گنج‌یاب (Treasure Detector)

واژه “گنج‌یاب” بیشتر یک عنوان تجاری و تبلیغاتی است که برای دستگاه‌هایی با قابلیت‌های پیشرفته‌تر نسبت به فلزیاب‌های معمولی استفاده می‌شود.

این دستگاه‌ها علاوه بر تشخیص فلز، ویژگی‌های خاصی دارند که به کاوشگران در یافتن اشیاء باارزش کمک می‌کند.

ویژگی‌های اصلی گنج‌یاب (به طور معمول):

• قابلیت تفکیک (Discrimination): این دستگاه‌ها می‌توانند انواع مختلف فلزات را از یکدیگر تفکیک کنند (مانند طلا، نقره، آهن). این قابلیت به کاربر اجازه می‌دهد که فلزات بی‌ارزش را نادیده بگیرد.
• عمق نفوذ بیشتر: گنج‌یاب‌ها اغلب از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری (مانند فلزیاب‌های پالسی یا سیستم‌های تصویری) استفاده می‌کنند که امکان کاوش در اعماق بیشتر را فراهم می‌سازد.
• سیستم‌های تصویری و سه‌بعدی: برخی از گنج‌یاب‌های پیشرفته، معروف به “فلزیاب‌های تصویری”، می‌توانند با اسکن زمین، تصویری از اشیاء مدفون شده و حتی فضای خالی (حفره) را بر روی صفحه نمایش لپ‌تاپ یا تبلت نشان دهند. این تصاویر می‌توانند اطلاعاتی مانند شکل، اندازه و عمق تقریبی هدف را ارائه دهند.
• حساسیت بالا به فلزات باارزش: برخی از دستگاه‌ها به طور خاص برای یافتن فلزات خاصی مانند طلا طراحی شده‌اند (معروف به “طلایاب”).

تفاوت‌های کلیدی در یک نگاه

نتیجه‌گیری:

در نهایت، تفاوت بین “فلزیاب” و “گنج‌یاب” بیشتر یک تفاوت در قابلیت‌های تخصصی و استفاده عمومی این دستگاه‌ها است.

یک فلزیاب ساده می‌تواند هر فلزی را تشخیص دهد، در حالی که یک دستگاه گنج‌یاب (که در واقع یک فلزیاب پیشرفته است) به کاوشگر کمک می‌کند تا با دقت بیشتری به دنبال اهداف باارزش بگردد.

در بازار ایران، واژه “گنج‌یاب” برای دستگاه‌هایی با کارایی بالا و عمق‌زنی بیشتر استفاده می‌شود، حتی اگر از نظر فنی، همه این دستگاه‌ها زیرمجموعه “فلزیاب” باشند.